دستورالعملي از آيت الله بهجت
دستورالعملي از حضرت آيتالله العظمي بهجت دام ظله
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمدلله وحده، و الصلاة علي سيد انبيائه و علي آله الطيبين، و اللعن علي أعدائهم اجمعين.
جماعتي از مؤمنين و مؤمنات، طالب نصيحت هستند.
«من عمل بما علم ورثه الله علم ما لم يعلم»؛ «[من عمل بما علم] کفي ما لم يعلم»؛ (والذين جاهدوا فينا، لنهدينهم سبلنا).
آنچه ميدانيد، عمل کنيد؛ و در آنچه نميدانيد؛ احتياط کنيد تا روشن شود؛ و اگر روشن شد، بدانيد که بعض معلومات را زير پا گذاشتهايد؛ طلب موعظه از غير عامل، محل اعتراض است؛ و قطعاً مواعظي را شنيدهايد و ميدانيد، عمل نکرديد، وگرنه روشن بوديد.
همه ميدانند که «رساله عمليه» را بايد بگيرند و بخوانند و بفهمند، و تطبيق عمل بر آن نمايند، و حلال و حرام را با آن تشخيص بدهند؛ و همچنين مدارک شرعيه [را] اگر اهل استنباط باشند؛ پس نميتوانند بگويند:
«ما نميدانيم چه بکنيم و چه نکنيم».
کساني که به آنها عقيده داريد، نظر به اعمال آنها نماييد، آنچه ميکنند از روي اختيار، بکنيد، و آنچه نميکنند از روي اختيار، نکنيد؛ و اين، از بهترين راههاي وصول به مقاصد عاليه است؛ «کونوا دعاة إلي الله بغير ألسنتکم»؛ مواعظ عمليه، بالاتر و مؤثرتر از مواعظ قوليه است.
از واضحات است که خواندن قرآن در هر روز، و ادعيه مناسبه اوقات و امکنه (مكانها)، در تعقيبات و غير آنها؛ و کثرت تردد در مساجد و مشاهد مشرفه؛ و زيارت علما و صلحاء و همنشيني با آنها، از مرضيات خدا و رسول(ص) است و بايد روز به روز، مراقب زيادتي بصيرت و انس به عبادت و تلاوت و زيارت باشد.
و برعکس، کثرت مجالست با اهل غفلت، مزيد قساوت و تاريکي قلب و استيحاش (گريزان بودن) از عبادت و زيارات است؛ از اين جهت است که احوال حسنه حاصله از عبادات و زيارات و تلاوتها، به سبب مجالست با ضعفا در ايمان، به سوء حال و نقصان، مبدل ميشوند؛ پس، مجالست با ضعيف الايمان ـ در غير اضطرار و براي غير هدايت آنهاـ سبب ميشود که ملکات حسنه خود را از دست بدهد، بلکه اخلاق فاسده آنها را ياد بگيرد:
«جالسوا من يذکرکم الله رؤيته، و يزيد في علمکم منطقه، و يرغبکم في الاخرة عمله».
از واضحات است که ترک معصيت در اعتقاد و عمل، بينياز ميکند از غير آن؛ يعني غير، محتاج است به آن، و او محتاج غير نيست، بلکه مولد حسنات و دافع سيئات است:
(و ما خلقت الجن و الانس إلا ليعبدون).
عبوديت ترک معصيت در عقيده و عمل.
بعضي گمان ميکنند که ما از ترک معصيت عبور کردهايم!! غافلاند از اينکه معصيت، اختصاص به کبائر معروفه ندارد، بلکه اصرار بر صغائر هم، کبيره است؛ مثلاً نگاه تند به مطيع (زيردست)، براي تخويف (ترساندن)، إيذاءِ محرم (آزاررساني از نوع حرام) است؛ [و] تبسم به عاصي (گناهكار)، براي تشويق، اعانت (ياري) بر معصيت است.
محاسن اخلاق شرعيه و مفاسد اخلاق شرعيه، در کتب و رسائل عمليه، متبين شدهاند. دوري از علما و صلحا، سبب ميشود که سارقين دين، فرصت را غنيمت بشمارند و ايمان و اهلش را بخرند به ثمنهاي بَخس (ارزان) و غير مبارک، همه اينها مجرب و ديده شده است.
از خدا ميخواهيم که عيدي ما را در اعياد شريفه اسلام و ايمان، موفقيت به «عزم راسخ ثابت دائم بر ترک معصيت» قرار بدهد که مفتاح (كليد) سعادت دنيويه و اخرويه است، تا اينکه ملکه بشود ترک معصيت؛ و معصيت براي صاحب ملکه، به منزله زهر خوردن براي تشنه است، يا ميته (مردار) خوردن براي گرسنه است.
البته اگر اين راه تا آخر، مشکل بود و به سهولت و رغبت، منتهي نميشد، مورد تکليف و ترغيب و تشويق از خالق قادر مهربان نميشد.
و ما توفيقي إلا بالله، عليه توکلت، و إليه انيب.
و الحمدلله أولاً و آخراً، و الصلاة علي محمد و آله الطاهرين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين.
17 ربيع المولود 1419
الأقل محمد تقي بهجت